Đừng dại mà dùng xoong ‘siêu rẻ’ kẻo ‘chết từ từ’ mà không hay 2024

Thực tế cho thấy, hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại sản phẩm xoong đang được lưu hành trên thị trường. Trong đó, có nhiều sản phẩm giá rẻ của các cơ sở thủ công trong nước và cũng có không ít sản phẩm không rõ nguồn gốc, chất lượng bán trôi nổi trên thị trường.

Xoong kém chất lượng sau khi dùng một thời gian sẽ bị cháy đen. Photo by Internet.

Xoong, nồi giá “siêu rẻ” và những mối nguy hại tiềm ẩn

Tuy nhìn bằng mắt thường, nồi nhôm “siêu rẻ” có hình thức khá đẹp, bên ngoài rất sáng và sạch. Thế nhưng, ít ai biết rằng loại nồi nhôm này đều có nguồn gốc từ nhôm tái chế, được sản xuất chủ yếu bằng thủ công nguồn nguyên liệu từ phế thải. Vì thế, chỉ sau vài lần sử dụng, những đồ dùng này có thể bị xám đen lại và “nổ” lỗ chỗ, khi dùng sẽ bị sủi lên các bọt trắng li ti…

Quan trọng hơn, dùng nồi nhôm kém chất lượng như vậy còn gây ra nhiều ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe người dùng.

Theo tiêu chuẩn quy định của Bộ Y tế, hàm lượng chì có trong sản phẩm nhôm tái chế là 7mg/kg, nếu hàm lượng chì vượt quá sẽ là nguyên nhân làm loãng máu, da xanh, hủy hoại hồng cầu. Ở mức độ nhiều hơn chúng sẽ tích tụ trong gan, thận gây ung thư, giảm chức năng gan và nặng nữa thì gây ngộ độc cấp tính…

Trong khi đó, những sản phẩm nồi nhôm kém chất lượng thường được bán tràn lan trên thị trường hầu hết đều không qua kiểm nghiệm nên rất khó để đảm bảo lượng chì không vượt quá mức quy định.

Đặc biệt, khi dùng nồi nhôm để nấu ở nhiệt độ cao với thức ăn có nước mắm, muối, canh chua… phản ứng hóa xảy ra nhanh hơn, tạp chất độc sẽ thôi nhiễm nhanh và lẫn vào thức ăn.

Theo các nghiên cứu khoa học đồ dùng nhóm chứa đựng các loại thức ăn này trong thời gian dài sẽ làm cho bề mặt nhôm dễ bị rỗ, giải phóng các ion nhôm vào thức ăn. Nếu ăn phải thức ăn đó, các ion nhôm sẽ vào trong cơ thể, tích lỹ ở tế bào não, gây ra hội chứng lú lẫn sớm như trí nhớ giảm sút, phản ứng trì trệ…

Trong quá trình tái chế, ngoài nhôm, các nhà sản xuất còn độn thêm nhiều loại tạp chất, phụ gia… Các tạp chất này rất dễ bị bung ra trong quá trình đun nấu hay cọ rửa, chà xát mạnh, để lại các vết rỗ trên thành xoong, nồi, ấm đun nước… Chúng sẽ nhanh chóng ngấm vào thức ăn khi chúng ta chế biến, chứa đựng… và sau đó sẽ vào cơ thể qua đường ăn uống.

Sau một thời gian phơi nhiễm, lượng nhôm tích tụ trong các mô cơ thể có thể gây nhiễm độc nặng như suy thoái não, hay dị hình xương.

Theo kỹ sư hóa thực phẩm Hồ Thị Thu Thủy, việc lưu trữ thức ăn trong nồi nhôm kém chất lượng sẽ rất độc hại vì các hóa chất, tạp chất bẩn sẽ hòa tan vào thức ăn. Sau một thời gian phơi nhiễm, lượng nhôm tích tụ trong các mô cơ thể có thể gây ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe.

Đặc biệt, các thức ăn mặn, chua sẽ khiến cho quá trình ăn mòn kim loại càng xảy ra nhanh hơn, khiến cho bề mặt nhôm dễ chuyển màu và bị rỗ nhanh chóng. Chính các loại tạp chất  này khi đi vào cơ thể cùng thức ăn là nguyên nhân gây nên các bệnh tật.

Cùng chung nhận định, tiến sĩ vật liệu Nguyễn Ngọc Hà, Trung tâm Nghiên cứu Vật liệu, Trường Đại học Bách khoa TPHCM, thông thường nhôm dẻo được nhập theo dạng thỏi hoặc tấm, nếu là nhôm thỏi sẽ được cán ra tấm, đưa sang công đoạn ủ cho mềm và cắt dập cho ra sản phẩm. Thế nhưng còn có một số cơ sở tận dụng nhôm từ phế liệu để nấu lại. Đối với sản phẩm đồ nhôm giá rẻ thường sử dụng nguyên liệu không nguyên chất, cũng như không qua công đoạn thụ động hóa bề mặt để sản phẩm chống được ăn mòn, nên sau vài lần sử dụng, bề mặt sản phẩm bị nổi một lớp bột có màu trắng xám, nguy hiểm cho người dùng.

Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Hà còn nhấn mạnh, đối với sản phẩm bằng inox vẫn gây độc như thường, nếu sản phẩm đó không đạt chất lượng, có nhiều tạp chất. Đối với đồ nhôm dù là nhôm tốt, nếu không được xử lý bề mặt tốt thì độ ăn mòn của nhôm cao nhất là trong môi trường muối, chua. Chẳng hạn như kho cá, thịt để lưu một thời gian sẽ gây ra phản ứng muối nhôm rất độc cho cơ thể.

Liên quan tới xoong nhôm chế biến thức ăn, tiến sĩ Bùi Trung, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Hóa học cũng cho biết, bản thân nhôm dễ bị tác động của môi trường từ các chất ăn mòn. Trong môi trường muối, chua làm cho nhôm dễ bị rỗ mặt dẫn đến phóng thích ion Al 3+ theo thức ăn vào cơ thể sẽ gây hại cho thần kinh. Đối với nhôm không nguyên chất thì quá trình ăn mòn càng nhanh. Nồi, chảo bằng nhôm, inox có sử dụng hợp chất hữu cơ để chống dính, chống ăn mòn vẫn gây hại cho sức khỏe nếu sử dụng hợp chất này không đúng tiêu chuẩn.

An Dương (T/h)